EN
Một trong những vấn đề khiến nhiều người tìm đến phòng khám chính là chứng ợ nóng (heartburn) và ợ chua (acid regurgitation). Cảm giác nóng rát lan từ dạ dày lên ngực, thậm chí cổ họng, kèm theo vị chua hoặc đắng trong miệng sau khi ăn hoặc khi nằm xuống… Nếu bạn đang trải qua điều này, đừng lo lắng quá. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ “kẻ gây rối” này, cách xoa dịu nó tại nhà, và quan trọng nhất, khi nào cần gặp bác sĩ.
1. Ợ Nóng, Ợ Chua: “Cơn Bão Axit” Trong Cơ Thể Bạn
Hãy tưởng tượng dạ dày như chiếc bình axit khóa kín. Giữa dạ dày và ống thực quản có van 1 chiều (gọi là LES: cơ thắt thực quản dưới). Bình thường, chiếc van này chỉ mở ra khi bạn nuốt thức ăn xuống và đóng chặt lại ngay sau đó, ngăn không cho axit dạ dày trào ngược lên. Khi van này có vấn đề như đóng không kín hoặc mở ra không đúng lúc, … axit dạ dày sẽ trào ngược lên thực quản – như nước tràn khi bình nghiêng. Thực quản không có lớp bảo vệ nên bị “bỏng rát”, gây ra:
- 🔥 Ợ nóng: Nóng rát từ bụng lên ngực, sau xương ức có thể xuất hiện sau ăn hoặc khi nằm xuống hay cúi người.
- 🍋 Ợ chua: Vị chua/đắng trong miệng, nhất là khi nằm
2. “Thủ Phạm” Khiến Bạn Ợ Nóng, Ợ chua
Một số loại thực phẩm và đồ uống có thể kích hoạt ợ nóng, ợ chua ở một số người, bao gồm:
🌶️ Đồ cay nóng, hành tây
🍊 Cam quýt, cà chua
🍫 Sô cô la, bạc hà
☕ Rượu/cà phê/nước ngọt có gas
🍟 Bữa ăn lớn, nhiều dầu mỡ
⚖️ Thừa cân
🤰 Mang thai
😫 Stress kéo dài
3. Khi Nào Cần Đi Gặp Bác Sĩ
Ợ nóng, ợ chua không thường xuyên là một vấn đề phổ biến và thường không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu bạn trải qua ợ nóng thường xuyên hoặc nó bắt đầu ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, đó có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn và cần được chăm sóc y tế.
Ợ nóng kèm đau ngực có thể là một dấu hiệu của cơn đau tim. Hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức nếu bạn bị đau ngực dữ dội hoặc cảm giác tức ngực, đặc biệt là khi đi kèm với đau ở cánh tay hoặc hàm, hoặc khó thở.
Bạn nên đặt lịch hẹn với bác sĩ nếu:
- Ợ nóng xảy ra thường xuyên hơn hai lần một tuần.
- Các triệu chứng vẫn tiếp tục mặc dù đã sử dụng thuốc không kê đơn.
- Bạn gặp khó khăn khi nuốt.
- Bạn bị buồn nôn hoặc nôn mửa liên tục.
- Bạn bị giảm cân do chán ăn hoặc khó ăn.
Gặp bác sĩ sớm trong những trường hợp này là tối quan trọng để được chẩn đoán chính xác (có thể cần nội soi dạ dày) và điều trị kịp thời.
4. Điều Trị Ợ Chua Ợ Nóng Tại Nhà: “Dập Lửa” Hiệu Quả Không Cần Thuốc
📌 Thay đổi thói quen
– Nâng cao đầu khi ngủ: Kê gối cao 10–15 cm hoặc dùng đệm chêm để ngăn axit trào ngược ban đêm.
– Giảm cân nếu thừa cân: Tập thể dục thường xuyên giảm cân, ra mồ hôi. Khoảng 30 phút – 2 tiếng/ngày. Mỗi tuần tập ít nhất 5 ngày.
– Bỏ thuốc lá
– Tránh cúi gập người sau ăn: Hạn chế tập thể dục hoặc làm việc nặng ngay sau bữa ăn.
– Tránh lo âu căng thẳng, tránh thức khuya: Tập yoga, thiền, hít thở sâu để hạn chế stress làm nặng thêm triệu chứng.
📌 Chiến lược ăn uống
– Hạn chế một số thực phẩm: đồ cay, đồ chua, đồ nóng, chất kích thích (chè, cà phê, rượu,…), nước có gas, socola, bạc hà, hành tỏi,…
– Ăn vừa phải: Không ăn quá no, không để quá đói.
– Ăn đúng giờ: không ăn quá muộn, tránh nằm ngay sau ăn. Bữa ăn cuối ngày nên kết thúc trước khi đi ngủ ít nhất 3 giờ
– Ăn chậm nhai kĩ: Giảm áp lực tiêu hóa và tránh nuốt khí.
5. Lời khuyên từ chuyên gia
Ợ nóng, ợ chua là vấn đề phổ biến, nhưng đừng coi thường nó như một “phần tất yếu” của cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng những thay đổi lối sống đơn giản có thể giúp bạn kiểm soát hoàn toàn các triệu chứng nhẹ, thỉnh thoảng
Đối với tình trạng nặng hơn ợ chua, ợ nóng có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho thực quản như viêm thực quản, hẹp thực quản hoặc dẫn đến những thay đổi tiền ung thư của thực quản như thực quản Barrett.
Hãy lắng nghe cơ thể mình. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên môn khi cần thiết.
Tài liệu tham khảo
1. MedlinePlus. Heartburn. National Library of Medicine. Updated May 3, 2023. Accessed June 15, 2024. https://medlineplus.gov/heartburn.html
#ợ_nóng #ợ_chua #trào_ngược_dạ_dày #chữa_ợ_chua_tại_nhà #bệnh_dạ_dày #cẩm_nang_sức_khỏe #thay_đổi_lối_sống #bác_sĩ_tư_vấn #thay_đổi_lối_sống
